Nepalees rariteitenkabinet

In Nepal zijn nogal wat dingen anders dan wat we gewend zijn in Nederland, verschillende van de mij meest opvallende zal ik hier proberen zo goed mogelijk te beschrijven. Want soms is het verschil zo groot, dat misschien moeilijk over te brengen is hoe het er hier precies aan toe gaat, maar ik doe mijn best.

Taxi
Waar we in Nederland vaak grote luxe auto's hebben als taxi bestaan die in Nepal uit ongeveer alleen maar kleine en oude Suzuki's. Liefst wit (of in ieder geval dat was de originele kleur ooit), maar zeker voorzien van de nodige gebreken. Gisteren het voorrecht gehad om er eentje te treffen met een ventilator, dat wil zeggen: er bungelde iets aan zijn achteruitkijkspiegel, het draaide rond en er scheen een luchtstroom vanaf te komen, maar achterin was dat zeker niet te voelen. Ik vermoed dat de meeste chauffeurs ook bang zijn dat ik halverwege uitstap, omdat ze het knopje (of wat daarvan over is) voor vertrek indrukken. Kan ook zijn dat dit een noodzakelijk kwaad is om te zorgen dat de deur niet spontaan halverwege de rit opeens open vliegt ;-)

Local bus
Na twee dagen met de local bus naar het project te zijn geweest kwam Maaike met de perfecte verklaring waarom het een local bus heet: je hebt namelijk een local nodig om van die bus gebruik te maken. En net als bij de taxi moet je niet denken aan de grote gele en groene bussen die in Nederland rondrijden, maar denk eerder aan die kleine Suzuki en Toyota busjes die een klusjesman bij zich zou hebben. Dus ook niet de grote klusbus, maar zo'n echt kleintje. Hierin zijn langs beide kanten bankjes gemaakt waar aan de ene kant 6 en de andere 4 mensen nét kunnen zitten. Denk niet dat 10 het maximum is wat zo'n busje mee kan nemen, want als je schuin en half op elkaar gaat zitten, ook nog wat mensen voorin stopt , tussen die knieën die uitsteken her en der ook nog iemand plaatst (en het maakt ze echt niet uit hoe je dat voor elkaar krijgt als iedereen maar mee kan) en er uiteindelijk een of twee buiten aan de deur hangen, kom je "met gemak" aan een 18/19 mensen.

Verder rijden de busjes als het jongetje dat bij de deur (zo'n zijdeur die net als een louvredeur naar binnen kan klappen) staat vindt dat er echt niemand meer in wil stappen. Soms moeten ze ook vertrekken omdat er andere busjes willen stoppen, maar afhankelijk van het jongetje doen ze dat wel of niet. Dit alles goed communicerend met de chauffeur middels klappen op de bus, twee klappen betekent iig weer dat hij kan gaan rijden, waarbij het jongetje buiten een handvat vastpakt en hij of daar buiten blijft hangen of weer naar binnen gaat. Als ik binnen zit heb ik of geen hoofdruimte of net 5cm, die laatste valt dus in de luxe categorie, zeker als het dak gewatteerd is. Dit scheelt bij de grote gaten in de weg (of wat daar soms voor door moet gaan) iig iets hoofdpijn ;-) Dit is trouwens de enige vorm van luxe die een dergelijk busje kent naast natuurlijk een stang aan het plafond vastgemaakt om je aan vast te houden en een stang in je rug die klaarblijkelijk gemaakt is als rugleuning.

Onze local, genaamd Deepak, weet waar we moeten staan en geeft aan in welke busje we mogen plaatsnemen. Soms gaat dat nog in overleg, kennelijk zijn dus niet alle routes even duidelijk. Ter vergelijking bus28 met echte haltes kennen ze hier echt niet, de chauffeur bepaalt wat er op dat moment gereden wordt en volgens mij zijn ze daar vrij in. Vanuit concurrentie perspectief natuurlijk een hele mooie, waar ze veel mensen verwachten gaan ze rijden. Is er minder aanbod, dan kan een deel een andere route kiezen. Alhoewel ik niet verwacht dat ze zover denken, ze zullen hoogstens langer bij verschillende plekken stilstaan om te zien of er tóch nog mensen in willen stappen. En als ik met mijn 1.84 en maat 41/42 probeer in te stappen voel ik me elke keer weer enorm lomp tussen al die Nepalesen. Het weer uitstappen voelt na zo'n hobbelige en vaak best warme rit alsof je zelf halverwege zuid Frankrijk na een net te lange rit probeert uit je auto te komen. Vaak krijgen we onderweg ook blikken van verbazing, dus veel toeristen komen hier niet. Wordt ook lastig als je geen local kent die je op sleeptouw neemt :-)

Wegen
Zoals hiervoor al gezegd zijn de wegen niet te vergelijken met die in Nederland. Als ik zeg dat we af en toe een kuil moeten omzeilen wil dat eigenlijk meer zeggen dat er een dusdanig gat in de weg zit, dat als je daar doorheen rijdt je waarschijnlijk vast komt te staan. In dat soort gevallen geldt de algemene regel van links rijden ook niet meer. Je toetert een keer en gooit je voertuig tegen de richting in. Die toeter is trouwens een heel communicatie middel op zich waar elke chauffeur op eigen inzicht gebruik van maakt. Ga je iets doen wat eigenlijk niet hoort, dan toeter je een keer en doet dat gewoon. Als iemand iets doet wat je niet aanstaat ga je natuurlijk toeteren, liefst iets nadrukkelijker. Als je uit een steegje komt en je hebt geen benul of je de bocht kunt maken, een toeter en je kunt door en als taxi chauffeur wil je natuurlijk klanten, dus iedereen krijgt vriendelijke toetertjes om je te verleiden in te stappen.

Maar goed de wegen. Natuurlijk zijn er gewoon geasfalteerde wegen, maar in de goot ligt dan vaak van alles of worden bijvoorbeeld fietsen of brommers gemaakt. Her en der een stapel afval is ook vrij gewoon, dus de breedte vd weg varieert elke keer. En geasfalteerd wil zeggen dat zo'n 80% vd weg asfalt heeft. De rest is modderig, gat, met losse stenen opgevulde gaten en putdeksels. Die laatste als aparte categorie, want vaak steken deze uit, ontbreken volledig of bij regen stroomt er heel veel water uit. De rest van de wegen bestaan als je geluk hebt uit aangereden grind met zand ertussen, wat bij droogte enorm stoft en bij regen een grote modderboel wordt. Hoe dan ook worden deze wegen als een alternatief parcours gebruikt om zo min mogelijk gaten te raken, je weet ten slotte niet of je voertuig dat wel aankan. Tenslotte zijn er ook delen waarvan ik elke keer weer verbaasd ben dat mensen een poging doen om er overheen te rijden. Het slechtste boerenpad in Nederland is denk ik nog beter verzorgd dan die wegen.

Powercut
Letterlijk vertaald is dit stroomstoring, maar dat is absoluut niet de juiste weergave. Als er al een stroomstoring is, dan duurt deze vaak maar een paar minuten en dat is volgens mij nog maar een keer gebeurd. De "normale" powercuts zijn meer stroomonderbrekingen van enkele uren. Wanneer die gebeuren is voor mij volledig willekeurig, maar veel locals weten het wel, maar lijken er ook niet echt in geïnteresseerd. Het gebeurt gewoon dat de stroom in een hele wijk er voor een bepaald gedeelte van de dag af wordt gehaald, om zo minder energie te verbruiken ofzo. In het hostel hebben we geluk met nog twee kleine lampjes in de kamer, die zelfs tijdens een powercut gewoon blijven werken middels een aggregaat. Buiten is het grotendeels donker en je merkt waar toeristen zijn, want daar brandt nog licht of komt nog muziek vandaan. Bij ongeveer elk restaurant krijg je ook een kaarsje op tafel, deels voor de gezelligheid (denk ik), deels om de muggen te verjagen (vermoed ik), maar zeker ook in geval van een powercut om de tafels iig nog verlicht te hebben voor de gasten.

Mentaliteit
Naast dit alles is de mentaliteit van de Nepalezen ook een van de opvallendste zaken die ook anders zijn dan in Nederland. Het hostel waar we zitten serveert bijvoorbeeld geen middag- en avondeten. Toen ik de eigenaar vroeg waarom was zijn antwoord zo anders dan ik verwacht had: Er zijn veel goede restaurants in de buurt, waar moeten zij anders van leven! Dit soort rekening met elkaar houden en voor elkaar zorgen is iets wat overal terugkomt en dat voelt heel erg fijn. Ook veel dingen worden samen gedaan, zodat iedereen zijn graantje mee kan pikken ofzo. Aan wie je het ook vraagt, ze zullen allemaal hun uiterste best doen je zo goed mogelijk te helpen. En dit alles gaat altijd met een echte warme glimlach, zodat dit land in je hart sluiten eigenlijk niet meer dan logisch is. Ik ben blij dat ik een steentje bij kan dragen om het hier voor een groep mensen weer aangenamer te maken!